Për mos e zgjatur më tepër kalojmë në temën për të cilën momentalisht dëshirojmë të përqendrohemi se çka është Mana, ku gjendet dhe çfarë veprimesh ka Mana apo Shkurtëza si quhet nëpër disa vende. Fillojmë shkrimin duke e lutur All-llahun e Madhërishëm të na ndihmojë që kjo vepër të jetë vetëm për hir të Tij, dhe nëse kemi qëlluar diçka atëherë është vetëm dhunti e Tij e nëse kemi gabuar është prej meje dhe e lus Falësin që të më falë gabimet.
Në Kur’anit Kerim citojmë fjalët e të Lartëmadhëruarit mbi Musain alejhi selam dhe ajetet ku përmenden Manat :
‘’ Pastaj bëmë që retë t’ju bënin hije dhe ju zbritëm manën dhe thëllëza, duke thënë: “Hani nga ushqimet e mira, që ju kemi dhënë!” (Ata nuk ishin mirënjohës dhe kështu) nuk na bënë keq Neve, por i bënë keq vetes’’. {Bekare.57}.Në Kur’anit Kerim citojmë fjalët e të Lartëmadhëruarit mbi Musain alejhi selam dhe ajetet ku përmenden Manat :
‘’ Ne i ndamë hebrenjtë në dymbëdhjetë fise, secili komb më vete. Kur populli i tij i kërkoi ujë, Ne i kumtuam Musait: “Bjeri me shkopin tënd shkëmbit!” dhe prej tij shpërthyen dymbëdhjetë burime. Çdo fis e dinte burimin e vet. Dhe Ne u bëmë hije me retë dhe u zbritëm manën dhe thëllëza, duke iu thënë: “Hani ushqimet e mira që jua kemi dhënë!” Ata nuk na dëmtuan Neve, por i bënë dëm vetvetes’’. {A’raf.160}.
‘’ O bijtë e Izraelit, Ne ju shpëtuam nga armiku juaj, bëmë besëlidhje me ju në anën e djathtë të Turit dhe ju zbritëm manë dhe thëllëza’’. {Ta Ha, 80}.
Pra në Kur’anin Fisnik tregohet shumë bukur se çfarë të mirash ju dha All-llahu azze we xhel bijve të Israilit ( ashtu quhej Jakubi alejhi selam- Israil).
Mana ishte ushqimi të cilën e dërgonte i Madhëruari për çdo ditë në tokë për miliona njerëz që ishin duke u larguar prej Egjiptit përgjatë Kodrës së Sinasë së bashku me Musain alejhi selam nga torturat e Faraonit dhe jeta e dhunshme nën sundimin e tij.
Musai alejhi selam u largua nga Egjipti dhe ishte duke kaluar nëpër Kodrën e Sinasë me popullin e tij. Ata ishin miliona në numër dhe ushqimi i tyre nuk u mjaftonte në asnjë mënyrë për të mbijetuar atëherë iu drejtuan Musait se çka duhet bërë dhe kërkuan që ai t’i lutet Zotit të tij . Në atë lutje të Musait alejhi selam All-llahu azze we xhel i premtoi për ushqim dhe ju dërgon në vendin ku ishin duke pushuar në shkretëtirë thëllëza të cilat ishin tubuar rreth e përqark vendit ku qëndronin në pushim. Musai alejhi selam u tha se tani do të munden të hanë dhe të mos brengosen se do të vdesin për ushqim, pasi se All-llahu do t’i ushqejë për çdo ditë me ushqim që deri sot as që kishin shijuar.
Ashtu edhe ndodhi, në mbrëmjekonsumuan nga thëllëzat e dërguara posaqërishtë për ta nga lloji më i mirë i thëllëzave që ekzistojnë. Sipas disa të dhënave sot e kësaj dite ka lloje të thëllëzave të cilat fluturojnë gjatë pranverës dhe verës përgjatë Evropës kurse para se të vdesin kthehen prapë në Kodrën e Sinasë dhe aty përfundojnë jetën. Sidoqoftë ato thëllëza ishin shumë të shijshme dhe me bollëk për të gjithë.
Të nesërmen me të gdhirë ata u befasuan nga prania e ushqimit në tokë apo shkretëtirë, rrëshirë e dërguar prej All-llahut azze we xhel, dhe në disa vende quhet rrëshira si ‘’Ushqimi prej qiellit’’. Ajo përshkruhej sikur diçka shumë e shijshme, e ëmbël, e lezetshme në shije dhe e pjekur, më e ëmbël se mjalti ose sikur më e mira ëmbëlsirë me mjaltë. Ajo ju zbriste popullit të Musait alejhi selam natën sikur vesa në mëngjes prej qiellit në tokën shkretëtinore dhe njerëzit në mëngjes e mblidhnin prej tokës.
- Nga kjo edhe rrjedh fjala Mana – ‘’Man-hu’’ që donë të thotë prej hebraishtes e përkthyer ‘’Çka është kjo“ ?
- Ose sipas disa thënieve tjera Man – d.m.th ‘’Çka është’’?
- Por më e sigurte është thënia tjetër për këtë emër MANAN që d.m.th. të ndahet, dhunti, dhunti e cila ndahet.
- Në disa transmetime Mana quhet edhe si “shiu i artë i qiellit”
- Buka ose ushqimi prej qiellit
Pasi njerëzit u çuditën kur u zgjuan në mëngjes dhe gjetën këtë dhunti të Zotit të shpërndarë nëpër tokën shkretëtinore. Ajo përshkruhet sikur diçka e vogël dhe e rrumbullakët, njëjtë sikur bryma- vesa e mëngjesit në tokë dhe sikur farat e koriandrit, ngjyrë kafeje të çelët dhe në shije sikur ëmbëlsirë me mjaltë. Ishte e mundur të përdoret në mënyra të ndryshme: për zierje, për shtypje dhe për ngrënie pa përgatitje ashtu siç donin vetë.
Mana ishte e ardhur në mënyrë speciale për popullin e Musait alejhi selam në shkretëtirë prej All-llahut azze we xhel dhunti prej Tij por edhe sprovë për popullin e Musait alejhi selam.
Kështu përshkruhet në disa vende:
Mana arrinte në tokë me anë të vesës dhe mbetej aty nëpër vendet e caktuara më pas mblidhej dhe përdorej për ushqim. Mirëpo ajo Mana që në atë kohë ka zbritur prej qiellit ka dallim të madhë nga Mana që gjendet në Evropë e cila më së tepërmi gjendet në Kalabri dhe Sicili. Kjo Manë derdhet në muajin Qershor dhe Korrik nga disa trungje të vegjël sikur që janë emrat latin: Fraxinus Ornus, Hedysarum Alhagi, Tamarix mannifera. Edhe te këto vjen deri te formimi i disa pikave të lëngshme natën kurse në mëngjes forcohen. Pamja e tyre shihet në këtë foton më poshtë.
Sot e kësaj dite, në gjysmën e Kodrës Sinai nëpër lugina ku janë më të lagështa dhe ku ka ujë në masa më të mëdha gjendet edhe mëtej Mana për të cilën mendohen që është e ngjashme me Manën që zbriti në kohën e Musait alejhi selam por me numër shumë të vogël që karakterizohen me disa trupa të vegjël të pemëve “Mana Tamariske” (Tamarix mannifera), ose El-tarfah siq e quajnë arabët.
Me këtë lloj ushqimi u ushqyen 40 vjet për çdo paradite, kurse në mbrëmje kishin thëllëzat për ngrënie. Por një ishte shumë e qartë e për atë edhe ishin të informuar nga Musai alejhi selam se ata ishin të lejuar të ushqeheshin për tërë ditën dhe të ngopen sa të duan por nuk guxojnë që të mbledhin për më vonë ose të lënë diçka anash.
Por pasi se ky popull ishte jo shumë besimtar siç duhej, ata edhe filluan të frikohen se çfarë do të bënin nëse nuk do të kenë më tutje për ushqim edhe pse ishte një premtim prej All-llahut azze we xhel, kurse All-llahu siç e dimë nuk e thyen premtimin asnjëherë. Pra shumica e tyre filluan tinëzisht të merrnin rezerva dhe i lenin anash për të nesërmen. Por nuk ka asgjë që mund ti ikë All-llahut, Vigjiluesit i Cili sheh dhe vëzhgon çdo gjë. Kjo pra ishte pika e dobët e tyre, por befasia ishte shumë e madhe pasi se ata kur ngriheshin në mëngjes i gjithë ushqimi që kishin lënë anash ishte prishur dhe ishte shëndrruar në krimba, por ata nuk bindeshin në këtë premtim të All-llahut se do të kenë mjaft dhe përherë, derisa ata vetë e kaluan kufirin.
‘’Hani nga ushqimet e shijshme e të lejuara me të cilat ju kemi furnizuar dhe mos e kapërceni kufirin, përndryshe do t’ju zërë zemërimi Im. Ai, të cilin e zë zemërimi Im, është i humbur! {Ta Ha, 81}.
Sa i përket asaj që ka thënë i Dërguari i All-llahut , salAllahu alejhi we selam, se kërpudhat janë nga Mana, duhet thënë se përdorimi i fjalës Mana ka dy shpjegime të mundshme: kjo mund të tregojë ushqimin, të cilin All-llahu i Gjithëfuqishëm e ka siguruar për biijtë e Israelit në shkretëtirë, mirëpo këtu fjala Mana në arabisht nuk përdoret si emër për të treguar ëmbëlsirat e zakonshme të njohura si Mana´(arab. man), por, në vend të kësaj, si folje kalimtare që do të thotë dhurim. Në këtë kuptim nuk ka kurrfarë dyshimi që dhuratat (dhuntitë, begatitë) materiale dhe shpirtërore dhe ndihma e All-llahut të Gjithëfuqishëm që u është dhuruar bijve të Israelit kanë qenë të shumta.
Ai i krijoi dhe e furnizoi popullin me to pa i mbjellur, pa mundë dhe pa punë, pra pa pasur nevojë për të lëruar ose ujitur tokën. Këto janë dobitë dhe begatitë e All-llahut të Madhërishëm. Sa i përket dhuratës në formë ushqimi të All-llahut për bijtë e Israelit, ai i furnizoi ata edhe me kërpudhat tuberoze për këtë qëllim, si ushqim më të përkryer, dhe i bëri ato në vend të bukës së tyre, ndërsa shkurtëzat kanë qenë mishi i tyre që e kanë kërkuar, dhe lëngu bimor (arab. tall; turunxhubin; nasg) u ka dhënë energjinë e duhur. Lëngun bimor që e kanë pirë ka qenë i përgatitur, i lejuar dhe i ëmbël, të cilin e nxirrnin nga drurët e shkretëtirës dhe ai përbënte një ushqim vital për jetën, shëndetin dhe ekzistencën e tyre. Prandaj, vetëm me këto begati dhe dhurata të All-llahut, në mes të shumë të tjerave, ata kishin mundësi të kënaqnin dëshirën e tyre për mish dhe të mbijetonin kalimin nëpër shkretëtirë. Tërë këtë e arritën me lejen e All-llahut.
Ky ishte ushqimi i premtuar dhe i dërguar prej All-llahut azze we xhel për çdo ditë 40 vite me radhë, për miliona njerëz. Ushqeheshin pa asnjë lloj mundimi me një ushqim që pra nuk mundet as të paramendohet për nga shija dhe mirësia. Por pasi populli i Musait alejhi selam kishte besim jo të sinqertë u ndalua kjo mirësi e All-llahut azze we xhel pasi se ata e përbuzën. Sa i përket rrëshirës së ëmbël natyrore (arab. turunxhubin), ajo është forma tjetër e Manës. Kjo është e bardhë, pluhur dhe ushqim i mirë, i cili kishte zbritur nga qielli, që ishte shpëtim mrekullibërës nga uria.
Ajo që dihet sot, është se Mana, pra që ka qenë atëherë dhe nga ajo që gjendet sot: se ka efekt purgativ , antipiretik , analgjetik, kundër anemisë dhe arteriosklerozës dhe edhe shumë sëmundje tjera. Por pasi se nuk gjendet lehtë dhe edhe nëse gjendet është në masa shumë të vogla nga ajo që i nevojitet trupit, nuk jemi ndalur aq shumë në këtë kërkim të mëtutjeshëm të dobive shëndetësore.
All-llahu teala ealem.
Literatura e përdorur:
1. Kur’ani përkthim nga Hasan Nahi
2. Enciklopedia e bimëve shëruese
3. Heilpflanzen ( bimët shëruese ) M. Pahlow
4. Mjekësia e të Dërguarit Muhammed – Ibn Kajjim el- Xhevzi- përkthim nga Prim.Dr. Med. Sci. Ali Iljazi
5. Faqe të ndryshme të internetit
6. Tekste nga Bibla dhe Teurati i sotshëm
Përgatiti dhe përshtati: Suzana Hasani
0 comments:
Post a Comment